Preneto u potpunosti sa sajta Wikipedia
Alberta je jedna od deset kanadskih provincija. Osnovana je 1905. godine, kada se i pridružila Kanadi. Geografski
je locirana u zapadnom delu Kanade. Provincija je dobila ime po princezi Luizi Karolini Alberti† 1848-1939 (Louise Caroline
Alberta). Ona je bila cerka britanske kraljice Viktorije. Glavni grad provincije je Edmonton
Geografija i klima
Alberta se jedna od tri prerijske provincije Kanade. Nalazi se na zapadu države a graniči sa provincijom Saskačevan
na istoku, Britanskom Kolumbijom na zapadu i Severozapadnom terirorijom na severu. Južna granica Alberte (granica s Montanom)
je međudržavna granica između Kanade i Sjedinjenih država. Od ukupno preko tri miliona stanovnika Alberte,
72% njih živi u 400 km dugom urbanom koridoru između Kalgarija i Edmontona. Glavni grad provincije je Edmonton.
Glavni trgovački centar je Kalgari. Reljef Alberte je mešovit. Najveći deo provincije čine ravnice
ili blago zatalasani prostori. Manji deo reljefa i to na zapadu i severozapadu provincije čine planinski obronci stenovitih
planina. Alberta ima veliki broj jezera i reka. Neka od većih jezera su; jezero Atabaska, Jezero Kler, malo ropsko jezero,
jezero Luiza itd. Najveći gradovi u Alberti su: Edmonton, Kalgari, Red dir, Letbridž, Medisin hat itd. Alberta ima
tri tipa klime; Alpski na zapadu provincije, prerijski-podtip oštre kontinentalne na jugu, i subpolarnu klimu na severu.
Istorija
Alberta je pre dolaska prvih Evropljana kao i veći dio sevenoameričkog kontinenta bila nastanjena indijancima,
tzv. Prvim narodima. Od 1670. godine, ovo dugo vremena neisteraženo i nenaseljeno područje Kanade pripadalo je Kompaniji
hadsonovog zaliva (The Hudsons' Bay company). Područja današnje Alberte tada su bila deo područja koji je nazivan
Rupertova zamlja. U prvoj polovini 18'tog veka francuski traperi ovde grade prva naselja da bi ih nedugo zatim sledili i prvi
Engleski lovci na krzna. Neka od ovih naselja su lac La biche i Bonnyville. Istraživač Peter Pond je u Alberti ustanovio utvrđenje
zvano Fort Atabaska, a ovuda je prošao i istraživač koji je prvi prešao Kanadu od Atlantika do Pacifika,
Alexander Mackenzie. Područje Alberte se znatnije naseljava dovršavanjem kanadske transkontinentalne pruge krajem
19'tog veka. Od tada broj stanovnika ubrzano raste te počinje i kampanja za odvajanje distrikta Alberte iz Severozapadne
teritorije. Ova će politička aktivnost biti uspješna tako da je Alberta proglašena nezavisnom provincijom
Kanade 1905. godine.
Stanovništvo
Alberta danas ima 3 375 763 stanovnika.Stanovništvo Alberte je uglavnom evropskog porekla. Indijansko stanovništvo
je zastupljeno sa manje od 5% u ukuonom broju stanovnika. Pripadnici drugih rasnih grupa imaju manji udeo u ukupnom broju
stanovnika, a među njima su najbrojniji pripadnici kineske etničke grupe kao i stanovnici poreklom s indijskog potkontinenta.
Oko 81% stanovnika živi u urbanim naseljima. Najveći deo njih, preko dve trećine od ukupnog broja, je lociran
na prostoru između Kalgarija i Edmontona. Najveći grad u Alberti je Kalgari i ima 991 759 stanovnika. Drugi po veličini
je glavni grad provincije Edmonton koji ima 712 391 stanovnika.
Ekonomija
Alberta ima jedno od najbrže rastućih ekonomija u Kanadi. U ovoj provinciji se nalaze najveća kanadska nalazišta
nafte i upravo zahvaljujući iskorištavanju ovog resursa, provincija doživljava izuzetan ekonomski uspjeh. Najveće
rafinerije nafte nalaze se u Edmontonu. Provincija je takođe poznata i kao velika žitnica ali i kao područje
s izrazito zastupljenim stočarstvom. Alberta je poznata po uzgoju bizona (za potrebe mesne industrije) i ovaca, ali je
ipak najslavnija po uzgoju goveda. Alberta proizvodi više od polovine od sveukupnog broja goveđih grla u Kanadi.
Tržište za govedinu Alberta nalazi u cijelom svijetu ali ponajviše u Sjedionjenim državama.
)